Сабақтың тақырыбы: Көне Отырар.

Сабақтың мақсаттары:

1. Білімділік. Оқущылардың қазақ жеріндегі көне қалалар, олардың тарихы туралы мәлімет беру; халық пен елдің байланысын түсіндіру.

2. Дамытушылық. Оқушылардың қазақша сөйлеу тілдерін, ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту, сауатты жазу дағдыларын қалыптастыру.

3. Тәрбиелік. Өз елін, жерін, халқын сүюге тәрбиелеу, солардың тарихына қызығушылықтарын арттыру.

Сабақтың көрнекі � құралдары: суреттер, карточкалар, сызбалар.

Сабақтың барысы

 

Ұйымдастыру кезеңі                     

 Сәлемдесу.

 Кезекшімен диалог. 

 Сабақтың тақырыбын, мақсаттарын айту,сабақ  жоспарымен таныстыру.                                       

1.      Сабақтың тақырыбын сөзжұмбақты шешіп білеміз.

-         Ұлы ақын Абай қай ойынның шебері болған?

-         Қазақстанның астанасы қай қала?

-         Қожа Ахмет Йасауи кім?

-         �Адамның анасы�, �Ұлпан� шығармаларының авторы кім?

-         �Сен сұлу� өлеңнің авторы кім?

-         Қазақ жерінде сақталған көне қалаларының бірі.

2.      Бүгін сабақта көне қалаларының бірі � Отырар қаласының тарихымен танысамыз, өйткені халық пен ел, елдің тарихы біртұтас.

3.      Сабақта мынадай жұмыс түрлерін орындаймыз:

-         Дыбыстық жаттығу

-         Үй тапсырмасын тексеру

-         Жаңа сөздермен жұмыс

-         Мәтінмен жұмыс

-         Деңгейлік тапсырмалар

-         МАБ � қа дайындық

 

Дыбыстық жаттығу

-         Қазақ тілінің алфавитінде неше әріп?

-         Дауысты дыбыстардың саны неше, олар қалай бөлінеді?

-         Дауыссыз дыбыстар қанша, олар қалай бөлінеді?

-         Төл дыбыстар нешеу? Қандай?

Төл дыбыстары бар 3 топ сөздерді атайды, 2 топ сөз тіркестерді, 1 топ жай сөйлемдерді құрастырады.

-         Буынның неше және қандай түрлері бар?

Сөздерді буынға бөліп, буын түрлерін анықтау.

Үй тапсырмасын тексеру

1 топ. 189 б. 4 т. Түркістан туралы мәтіннің мазмұнын айту.

2 топ. 188 б. 2 т. Көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойып, диалогті жатқа айту

3 топ. 190 б. 8 т. өлеңді жатқа айту.

Жаңа сөздермен жұмыс

1.      мұғалім оқиды

2.      оқушылар аудармасымен оқиды\ Бұл қандай сөздер?\

Мәтінмен жұмыс

1.      Мұғалім оқиды

2.      Оқушылар оқиды.

3.      Сұрақ � жауап

-         Мәтін не туралы? \3\

-         Отырар қандай қала? \3\

-         Арыстанбаб кім болған? \2\

-         Отырар қаласында тағы кім туған? \2\

-         Ежелгі Отырар жерінде қазір қандай ғимарат бар? \1\

-         Әбунасыр әл � Фараби туралы не білесіңдер? \1\

Мәтін бойынша деңгейлік тапсырмалар

3 топ. Отырар туралы мәтін бойынша жоспар құрастыру

2 топ. Мәтін бойынша диалог құрастыру

1 топ. Мәтіннің мазмұнын айту

�Кім шапшаң� ойыны .

Берілген сөздерден сөйлем құрастыру.

3 топ. Ең, қалаларының, бірі, көне, Отырар.

2 топ. Қаласының, бұрынғы, Отырар, аты, Фараб.

1топ. Тұрғындары, қолөнермен, Отырар, көбіне, айналысқан.

-         Ал, енді, балалар, грамматикалық тақырыптарды қайталап жіберейік.

-         Қазақ тілінде жалғаулардың неше түрі бар?

-         Сөз неден жасалады?

-         Жай сөйлемнің қандай түрлері бар?

-         Жай сөйлем айтылу мақсатына қарай қалай бөлінеді?

Қазір грамматикалық тапсырмаларды орындайсыңдар

3 топ.  Берілген сөз тіркестеріндегі сөздердің септіктерін анықтау

Отырардың тағдыры, қолөнермен айналысқан, Отырар жеріне, Отырар орнында, мағынаны білдіреді.

2 топ. Берілген сөздерді сзө құрамына талдап, сөйлемдерді құрастыру.

Отырардың, қолөнермен, батысында.

1 топ. Берілген сөйлемдерге синтаксистік талдау жасау.

Отырар халқы көбіне қолөнермен айналысқан.

Осы қалада Әбунасыр әл � Фараби туған.

Төл сөзді қайталау.

-     Төл сөз дегеніміз не?

-         Мәтінде төл сөз кездесе ме?

Тапсырма. Берілген сұлба бойынша сөйлем құрастыру.

3 топ. Автор сөзі : �Төл сөз�.

2 топ. �Төл сөз�, - автор сөзі.

1 топ. Автор сөзі : �Төл сөз�, - автор сөзі.

Балалар, енді сендер Түркістан мен Отырар � көне қалалар екенін, олардың тарихынан көп білесіңдер деп ойлаймын. Сондықтан біз вендиаграмманы жасап көрейік.

Түркістан                                                                                          Отырар

 

                                                              

МАБ � қа дайындық

Тест

1.      Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін белгілеңдер.

А. Толықтауыш, пысықтауыш

В. Анықтауыш, бастауыш

С.  Бастауыш, баяндауыш

Д.  Баяндауыш, толықтауыш

Е. Анықтауыш, пысықтауыш

2. Баяндауыш нені білдіреді?

А. Іс - әрекеттің болу орнын

В. Іс - әрекеттің себебін

С. Бастауыштың іс - әрекетін, қимылын, жай � күйін

Д.  Іс - әрекеттің мезгілін

Е. Іс - әрекеттің иесін

3.  Тура толықтауышқай септікте тұрған сөз?

А. Көмектес

В. Барыс

С. Атау

Д. Табыс

Е. Жатыс

4. Қазақстан Республикасының Жаңа Конституция қай жылы қабылданды?

А. 1993

В. 1995

С. 1992

Д. 1991

Е. 1996

5. Жай сөйлем құрамына қарай нешеге бөлінеді?

А. 7

В. 2

С. 5

Д. 4

Е. 3

6. Қаратпа сөзі бар сөйлемді белгілеңдер.

А. Қызым, жақсы іс істепсің.

В. Осы өлкенің жері жақсы � ау,шіркін!

С. Менің достарым түгел келді.

Д. Шынында да, сусыз өмір жоқ.

Е. Меніңше, суды үнемдегеніңіз жөн.

7. Синонимдік қатарын белгілеңдер.

А. Жарамды - жарамсыз

В. Жауапсыз - жауапты

С. Қиындық - жеңілдік

Д. Дүние жүзі - әлем

Е. Шағын � үлкен

8. Сөйлемдегі еліктеуіш сөздер сөйлемнің қандай мүшесі?

Кенет шаң � шұң дауыс шықты.

А. баяндауыш

В. толықтауыш

С. анықтауыш
Д. бастауыш

Е. Пысықтауыш

9. Қазақстан Республикасының жаңа әнұраны қай жылы қабылданды?

А. 2001

В. 2005

С. 1995

Д. 2007

Е.  1991

10. Тек ашық буыннан жасалған сөзді көрсетіңдер.

А. өнер

В. қараша

С. тамыр

Д. жаз

Е. өс

Сабақты қорыту

3 топ. � Көне қалалар� тақырыбына тірек  сөз тіркестерді құрастырып жазу.

2 топ. �Түркістан � екі дүние есігі ғой...� тақырыбы бойынша эссе жазу.

1 топ. �Отырар тағдыры � халқымыздың тағдыры� тақырыпқа эссе жазу.

Үйге тапсырма

3 топ. 191 б. 3 т. Мәтіннен жалқы зат есімдерді теріп жазыңдар.

2 топ. 191 б. 3 т. Мәтіннен екі жай сөйлемді көшіріп жазып, оларды сөйлем мүшелеріне талдау.

1 топ. 192 б. 6 т. Берілген сөйлемдерге синтаксистік талдау жасау.

Бағалау